علم کوه با ۴۸۵۰ متر ارتفاع بعد از قله دماوند، دومین بام ایران شناخته می شود اما علت اصلی محبوبیت این کوهستان زیبا دامنه شمالی آن است، دیواره ای عظیم که فنی ترین و سخت تری مسیر های صخره نوردی و سنگ نوردی در ایران را دارد.
این کوه از جبهه شمالی به کلاردشت و از جبهه جنوبی به طالقان مشرف است. رودبارک و کلاردشت نزدیکترین شهرها به این منطقه در استان مازندران و پراچان و طالقان نزدیکترین شهرها به این منطقه در استان تهران هستند.
علم کوه دیواره ای دارد که این دیواره از گذشتههای دور مورد توجه کوهنوردان جهان بوده و کوهنوردان آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، ایتالیایی و … بر روی مسیرهای متعدد این دیواره صعود انجام داده اند. مسیر گرده آلمان ها-فرانسوی ها از اولین مسیرهای روی گرده این دیواره گرانیتی است.
قله علم کوه یکی از قله های رشته کوه البرز است که در جنوب دریای خزر واقع شده ، این قله در منطقه تخت سلیمان، ۲۰ کیلومتری شهرستان کلاردشت استان مازندران واقع شده اما از طریق شهرستان های پراچان و طالقان استان البرز هم میتوان به علم کوه رسید.
نامگذاری علم کوه و تخت سلیمان در خصوص ریشه نام این منطقه روایات مختلفی ذکر شده است که غالب آن منسوب به دوران زندگی سلیمان میباشد. این افسانهها بیشتر به علت وجود الوارهایی که در بالای قله وجود دارند بوجود آمدهاند. صنیعالدوله در کتاب مرآتالبلدان این خصوص مینویسد: «در تنکابن کوهی است مشهور به تخت سلیمان که صعود به قله آن سواره متعذر و برای پیادهرو در وسط تابستان ممکن ولی متغیر است. در قله کوه به طور شیروانی از چوب عمارتی است که جای دو نفر میشود. مشهور است که حضرت سلیمان بالای این کوه آمده است. در زیر شیروانی مستور از سنگ، شکلی است شبیه مار، سکنه گویند این مار را حضرت سلیمان سنگ کرده است».
معرفی قله علم کوه بنابر یکی از روایتهای محلی که نسل به نسل در بین اهالی منطقه منتقل شده، سلیمان به خواستگاری بلقیس رفت. بلقیس از سلیمان خواست برای شب زفاف، حجله گاهی در مکانی که از همه نقاط بلندتر و سردتر باشد محیا کند. سلیمان همه جانوران را مأمور کرد که به جستجوی سردترین نقطه بروند. شب هنگام همه جانوران جز هدهد بازگشتند و خبر دادند که نتوانستند بلندترین و سردترین نقطه را بیابند. آن شب از هدهد خبری نشد و روز بعد، هدهد ساعتی بعد از طلوع خورشید مراجعت کرد و خبر آورد که: «به مکانی برخورده که از همهجا بلندتر و سردتر که از سرما بالهایم یخ بست. ناچار آن شب را با مرارت در آنجا بسر بردم و پس از تابش آفتاب و باز شدن یخهای بالهایم خود را به اینجا رساندم.» سلیمان دستور داد در آنجا قصری بنا کردند و شب زفاف را با بلقیس در آنجا بسر برد. قله علم کوه با ۴۸۵۰ متر ارتفاع که عنوان دومین قله مرتفع ایران بعد از دماوند را داراست، مانند مرکز هشتپایی است که خطالرأسهای بسیاری به آن وصل شدهاند:
خطالرأس قلل کورماکو ـ کالاهو ـ کلجاران ـ سیاه قوکها ـ رستم نیش ـ دندان اژدها ـ تخت سلیمان ـ شانه کوه ـ گرده آلمانها ـ علم کوه خطالرأس قلل پسنده کوه ـ سیاه کمان (فرعی) ـ چالون ـ سیاه سنگ ـ شاخک ـ علم کوه خطالرأس قلل زرینه کوه ـ آلانه سر ـ لشگرکها ـ گردونکوه ـ مناره ـ ستاره ـ خرسان جنوبی ـ ویرانه کوه ـ خرسان شمالی ـ علم کوه خطالرأس قلل اویدر ـ دیوچال ـ سامان ـ دشت حصارچال ـ مرجیکش ـ علم کوه خطالرأس قلل هفت خوان ـ خرسان جنوبی ـ خرسان شمالی ـ علم کوه خطالرأس فرعی انگشت خدا ـ نگین علم تا علم کوه خطالرأس فرعی تنگه گلو ـ سیاه سنگ ـ علم کوه خطالرأس فرعی میان سه چال ـ شانه کوه ـ گرده آلمانها ـ علم کوه اکثر این قلل بالای ۴۰۰۰ متر بوده و صعود هر کدام یک برنامه کوهنوردی محسوب میشود.
موقعیت جغرافیایی علم کوه علم کوه در ۲۰ کیلومتری جنوبغربی شهرستان کلاردشت و در استان مازندران قرار گرفته است. کلاردشت نزدیکترین شهر استان مازندران به این منطقه و پراچان و طالقان نزدیکترین شهرها در استان البرز به علم کوه هستند. از جبهه شمالی این کوه مشرف به کلاردشت و در جبهه جنوبی نیز این کوه مشرف به طالقان است.